Hoewel we massaal onze huid insmeren tegen schadelijke UV-straling, blijkt uit nieuw onderzoek dat we onze ogen nog veel te vaak vergeten te beschermen. Slechts een minderheid van de Nederlanders draagt een zonnebril die écht bescherming biedt. Wat zijn de risico’s van onvoldoende oogbescherming? En waar moet je op letten bij de aanschaf van een zonnebril?

Onderzoek: slechts 40% kiest een bril met UV-filter

Uit een gezamenlijk onderzoek van Ipsos I&O, het Huidfonds en het Oogfonds blijkt dat slechts veertig procent van de volwassenen in Nederland een zonnebril draagt met een UV-filter. En nog zorgwekkender: maar de helft van deze groep doet dit daadwerkelijk om de ogen te beschermen tegen schadelijke zonnestralen. De rest draagt de bril voornamelijk als mode-accessoire of om minder te knijpen tegen fel licht.

Zonschade aan je ogen zie je pas jaren later

Wat veel mensen niet beseffen, is dat UV-schade aan je ogen zich pas na jaren openbaart. Net als bij je huid ontstaat schade geleidelijk. Wie nu geen zonnebril draagt met voldoende bescherming, loopt op latere leeftijd een verhoogd risico op oogziekten zoals staar of maculadegeneratie. Oogschade door UV-straling kan bovendien ook optreden op bewolkte dagen of in de schaduw — je ogen zijn kwetsbaarder dan je denkt.

Van staar tot maculadegeneratie: de gevaren van UV-straling

Staar, ook wel cataract genoemd, komt veel voor bij ouderen en wordt mede veroorzaakt door langdurige blootstelling aan UV-licht. Daarnaast is er leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD), waarbij het centrale zicht langzaam verdwijnt. LMD is in Nederland inmiddels de belangrijkste oorzaak van blijvende achteruitgang van het zicht. Volgens Caroline Kuip van het Oogfonds hoef je echter geen fortuin uit te geven aan een zonnebril om je ogen te beschermen. De prijs zegt namelijk lang niet alles.

Goedkope zonnebrillen zijn vaak prima

Volgens oogarts Nic Reus van het Amphia Ziekenhuis voldoen ook goedkope zonnebrillen vaak aan de eisen. “Zelfs brillen van winkels zoals Kruidvat dragen regelmatig het label ‘UV-bescherming’,” legt hij uit. Dat betekent dat ze voldoende UV-straling tegenhouden. Dure zonnebrillen bieden dus niet per definitie betere bescherming, maar hebben meestal een fraaier montuur of merknaam.

Checklist: hier moet je op letten bij aankoop

Om zeker te weten dat je ogen goed beschermd zijn, is het belangrijk om op een aantal zaken te letten bij de aanschaf van een zonnebril. De belangrijkste punten zetten we op een rij:

• 100% UV-bescherming: Zoek naar een sticker of vermelding zoals ‘100% UV’ of ‘UV400’. Dit garandeert dat de bril alle schadelijke straling blokkeert.

• Goede pasvorm: De bril moet groot genoeg zijn om te voorkomen dat zonlicht via de zijkanten, onder- of bovenkant je ogen bereikt.

• CE-markering: Deze Europese markering geeft de mate van lichtabsorptie aan. Voor de zomer is CE 3 ideaal, met een lichtabsorptie van circa 82-92%.

• Glaskleur vs. bescherming: Donkere glazen verminderen verblinding, maar zeggen niets over UV-bescherming. Laat je dus niet misleiden door de kleur.

• Optisch zuiver glas: De glazen moeten vrij zijn van vervormingen. Kijk door de bril naar een rechte lijn: zie je een knik, dan is de kwaliteit onvoldoende.

• Polariserende glazen: Niet verplicht, maar wel handig tegen hinderlijke schitteringen, bijvoorbeeld op het water of bij autorijden.

Ook kinderen hebben goede bescherming nodig

Tot slot benadrukken experts dat oogbescherming ook voor kinderen essentieel is. Hun ooglenzen zijn nog niet volledig ontwikkeld en laten meer UV-straling door. Zorg daarom dat ook zij een zonnebril dragen met de juiste filters — en leer ze van jongs af aan dat dit net zo normaal is als zonnebrand smeren.

Conclusie: kies bewust, niet duur

Een zonnebril hoeft niet duur te zijn om je ogen goed te beschermen. Waar het vooral om draait is de juiste UV-bescherming, een goede pasvorm en optisch zuivere glazen. Met een beetje extra aandacht bij de aankoop voorkom je dat je ogen onnodige schade oplopen — en investeer je in een heldere toekomst.

Voor veel vakantiegangers is het een vanzelfsprekendheid om de zomer te beginnen met een paar drankjes. Of je nu al in je stoel op het vliegtuig zit of net bent aangekomen op je bestemming, een drankje is vaak onderdeel van het ritueel. Na een paar glaasjes op hoogte in het vliegtuig, lekker achterover leunen en een beetje in een tipsy slaperigheid wegdromen, lijkt de vakantie al begonnen.

Echter, recent onderzoek heeft aangetoond dat dit gebruikelijke vakantiegedrag mogelijk een nadelige invloed kan hebben op je gezondheid. Experts raden nu aan om je drinkgewoonten tijdens je vlucht te heroverwegen.

Het Effect van Alcohol en Lage Cabinedruk

Onderzoekers in Duitsland hebben ontdekt dat de combinatie van alcohol en de lage cabinendruk op hoge hoogte een gevaarlijke mix kan zijn voor je hart. De studie, gepubliceerd op 3 juni in het tijdschrift Thorax, onthult dat wanneer passagiers na een paar drankjes in slaap vallen, hun zuurstofniveaus in het bloed dalen en hun hartslag stijgt.

De studie, uitgevoerd door het Institute of Aerospace Medicine, onderzocht 48 mensen tussen de 18 en 40 jaar over twee nachten om de impact van alcohol op een vlucht te begrijpen. De deelnemers werden in een slaaplaboratorium en een drukkamer getest, waarbij sommigen alcohol consumeerden voordat ze sliepen.

Gezondheidsrisico’s van Alcohol op Hoogte

De bevindingen tonen aan dat alcohol, gecombineerd met de lage cabinendruk, leidt tot een daling van de zuurstofniveaus en een verhoging van de hartslag. Dit wijst op een onderschat gezondheidsrisico dat eenvoudig kan worden vermeden door minder te drinken tijdens de vlucht.

De onderzoekers adviseren om de regels voor alcoholconsumptie aan boord te herzien. De combinatie van lage zuurstofconcentratie op hoge hoogte en alcohol kan de slaapkwaliteit verstoren. Het kan ook het cardiovasculaire systeem belasten en langdurige lage zuurstofniveaus veroorzaken.

Aanbevelingen voor Gezondheidsbewust Reizen

De auteurs van de studie benadrukken dat zelfs jonge en gezonde individuen door alcoholconsumptie onder hypobaire omstandigheden aanzienlijk worden belast. Dit kan vooral problematisch zijn voor mensen met bestaande hart- of longziekten.

Dr. Elmenhorst, een van de onderzoekers, geeft aan: “We waren verrast door de sterke effecten. Het is raadzaam om geen alcohol te drinken tijdens een vlucht. De zuurstofverzadiging daalt aanzienlijk tijdens de slaap, wat kan leiden tot verergering van medische aandoeningen.”

Ook al hebben jonge en gezonde vakantiegangers misschien geen ernstige schade aan hun hart, de verhoogde hartslag en verminderde zuurstofverzadiging kunnen bestaande medische aandoeningen verergeren. Het is dus verstandig om alcoholconsumptie tijdens je vlucht te beperken om onnodige risico’s te voorkomen.

Wonen aan zee biedt niet alleen een prachtig uitzicht, maar kan ook een positieve invloed hebben op de gezondheid en het welzijn. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat mensen die in kustgebieden wonen over het algemeen gezonder zijn en langer leven. Maar wat maakt de zee zo bijzonder? In dit artikel ontdek je de gezondheidsvoordelen van zeelucht en waarom regelmatig tijd doorbrengen aan het strand een waardevolle aanvulling is op een gezonde levensstijl.

De invloed van zeelucht op de gezondheid

De unieke samenstelling van de lucht aan zee speelt een belangrijke rol in de positieve effecten die kustbewoners ervaren. In tegenstelling tot stedelijke lucht bevat zeelucht meer vochtige deeltjes afkomstig uit de oceaan. Deze lucht is niet alleen frisser en schoner, maar bevat ook een hoger zuurstofgehalte.

Volgens het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) is de oceaan verantwoordelijk voor de productie van ongeveer de helft van alle zuurstof op aarde. Hierdoor bevat de lucht langs de kustgebieden relatief meer zuurstof, wat gunstig is voor de ademhaling. Een efficiëntere zuurstofopname kan leiden tot meer energie, een verbeterd concentratievermogen en een algeheel gevoel van vitaliteit.

Meer zuurstof, meer energie

Een hogere zuurstoftoevoer heeft meerdere voordelen voor het lichaam. Naast het verbeteren van de longfunctie ondersteunt zuurstofrijke lucht de aanmaak van serotonine, een natuurlijke stof in het lichaam die bijdraagt aan een evenwichtige stemming. Dit verklaart waarom een wandeling op het strand vaak als ontspannend en opwekkend wordt ervaren.

Historisch gezien werd deze eigenschap van zeelucht al erkend. In de negentiende eeuw werden sanatoria – herstellingsoorden voor mensen met longaandoeningen – bewust in kustregio’s gebouwd. De schone lucht werd gezien als een essentieel onderdeel van het herstelproces. Deze aanpak werd ook toegepast in bosrijke gebieden, waar de lucht eveneens als zuiver en verkwikkend werd beschouwd.

Zeelucht ondersteunt het immuunsysteem

Naast een verhoogde zuurstofconcentratie blijkt zeelucht ook micro-organismen te bevatten die een gunstig effect hebben op het immuunsysteem. In een gezamenlijk onderzoek van het VLIZ, de Universiteit Gent en de Universiteit Antwerpen uit 2021 werd aangetoond dat bepaalde bacteriën in de zeelucht ontstekingsremmende eigenschappen hebben. Deze microben kunnen het afweersysteem versterken en bijdragen aan een betere algemene gezondheid.

Voor wie zijn weerstand wil versterken of simpelweg preventief aan zijn gezondheid wil werken, kan regelmatig een bezoek aan de kust een natuurlijke en toegankelijke methode zijn. De frisse lucht, de beweging tijdens het wandelen en de mentale rust die de zee uitstraalt, vormen samen een effectieve ondersteuning voor lichaam en geest.

Stressvermindering door zeelucht: wat zegt de wetenschap?

Een andere veelgenoemde reden waarom mensen zich beter voelen aan zee, is de ontspannende werking van de omgeving. Hier komt het concept van negatieve ionen om de hoek kijken. Het wordt verondersteld dat deze ionen, die in natuurlijke omgevingen zoals de zee aanwezig zijn, een stressverlagend effect hebben.

Onderzoek uit 2012, uitgevoerd door Amerikaanse wetenschappers, leverde gemengde resultaten op. Sommige deelnemers gaven aan zich rustiger en minder gestrest te voelen in een omgeving met veel negatieve ionen, terwijl anderen geen significant verschil merkten. Hoewel het directe effect van deze ionen op de gemoedstoestand dus nog niet onomstotelijk bewezen is, kan het subjectieve gevoel van ontspanning zeker bijdragen aan het welzijn.

Bovendien speelt het zogenaamde placebo-effect hier mogelijk een rol. Als mensen geloven dat ze zich beter voelen door tijd aan zee door te brengen, kan dat gevoel op zichzelf al leiden tot echte fysieke en mentale voordelen.

Buiten zijn bevordert een actieve levensstijl

Mensen die in de buurt van de kust wonen, brengen gemiddeld meer tijd buiten door. De aantrekkelijke omgeving nodigt uit tot wandelen, fietsen of andere vormen van beweging. Deze actieve levensstijl draagt bij aan een betere fysieke conditie en heeft ook positieve effecten op de mentale gezondheid.

Beweging in de buitenlucht bevordert de bloedcirculatie, vermindert stress en helpt bij het reguleren van het slaappatroon. In combinatie met de gunstige eigenschappen van zeelucht ontstaat er zo een synergetisch effect dat de algehele gezondheid ten goede komt.

Langer en gezonder leven aan zee

Meerdere internationale studies wijzen erop dat mensen die dicht bij de kust wonen gemiddeld ouder worden dan mensen die in stedelijke of landinwaartse gebieden leven. Dit is niet alleen te verklaren door de kwaliteit van de lucht, maar ook door de levensstijl die samenhangt met het wonen aan zee. Kustbewoners ervaren over het algemeen minder stress, leven actiever en voelen zich vaker verbonden met de natuur.

Daarnaast wordt de sociale cohesie in kustgemeenschappen vaak als hoger ervaren. Mensen die zich sociaal ondersteund voelen, hebben een grotere kans op een lang en gezond leven. De combinatie van fysieke, mentale en sociale factoren maakt van het leven aan zee een waardevolle keuze voor wie gezondheid en welzijn belangrijk vindt.

Conclusie: een natuurlijke boost voor lichaam en geest

Wonen aan zee, of er regelmatig naartoe gaan, biedt tal van voordelen die bijdragen aan een gezonde levensstijl. De verhoogde zuurstofconcentratie, de aanwezigheid van gunstige bacteriën, het ontspannende effect van de omgeving en de stimulans tot bewegen zorgen samen voor een optimale ondersteuning van lichaam en geest.

Hoewel niet alle effecten wetenschappelijk volledig zijn onderbouwd, is er voldoende bewijs dat een verblijf aan zee bijdraagt aan het verbeteren van de gezondheid en het verhogen van het algemeen welzijn. Wie de mogelijkheid heeft om tijd door te brengen aan het strand, doet er goed aan dit regelmatig te doen – als natuurlijke aanvulling op een gezonde en evenwichtige leefstijl.